ترخون خشک چه کاربردهایی دارد؟
ترخون خشک، یک گیاه معطر و پرطرفدار در آشپزی است که به دلیل طعم خاص و منحصر به فردش شناخته می‌شود. این گیاه در بسیاری از غذاها و سس‌ها استفاده می‌شود و به خصوص در آشپزی فرانسوی جایگاه ویژه‌ای دارد. ترخون خشک با عطری ملایم و طعمی کمی شیرین و تلخ، می‌تواند به غذاها طعمی فوق العاده بدهد. همچنین، این گیاه دارای خواص دارویی است و در طب سنتی برای بهبود هضم و تسکین دردهای گوارشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از ترخون خشک می‌تواند غذاها را خوش‌طعم‌تر و سالم‌تر کند. در ادامه این مطلب ترخون خشک و اطلاعات در مورد آن را بیشتر بررسی خواهیم کرد.
ترخون خشک در چه غذاهایی استفاده می شود؟
ترخون بیشتر در غذاهای محلی ایرانی و برای طعم‌دار کردن ترشیجات و شوریجات استفاده می‌شود. این سبزی معطر و خوشمزه، جانشینی مناسب برای نمک است که برای بیماران قلبی و مبتلا به فشار خون مضر است. از ترخون می‌توان در تهیه خورشت‌ها، دلمه‌ها و آش‌ها به صورت تازه یا خشک شده استفاده کرد. در ادامه برخی از کاربردهای ترخون خشک در غذاها را ذکر خواهیم کرد.
- ماش پلو
- کتلت گوشت
- کوکو سیب زمینی
- آبگوشت مرغ
- پلو با مرغ
- املت گیلانی
- ترخون پلو
- ترشی بادمجان
- آش ترخون
- دمنوش ترخون
ارزش غذایی ترخون خشک
ترخون یکی از پرخاصیت‌ترین سبزیجات معطر است که ویتامین‌ها و مواد معدنی منحصربه‌فردی را در خود جای داده است. هر قاشق غذاخوری ترخون خشک تقریباً ۵ کیلوکالری دارد و حاوی ۱ گرم کربوهیدرات و ۰.۳ گرم پروتئین است. در ادامه با ارزش غذایی و ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در ۱ قاشق غذاخوری ترخون خشک بیشتر آشنا خواهید شد.
- کلسیم: ۲۰/۵ میلی‌گرم
- آهن: ۰/۵۸۱ میلی‌گرم
- منیزیم: ۶/۲۵
- فسفر: ۵/۶۳
- پتاسیم: ۵۴/۴
- ویتامین C: 0/9 میلی‌گرم
- ریبوفلاوین (B2): 0/161 میلی‌گرم
- ویتامین B3: 0/161
- فولات: ۴/۹۳
- ویتامین A: 3/78 میکروگرم
- ویتامین B6: 0/043
خواص درمانی ترخون خشک
ترخون دارای خواص بسیاری است که در ادامه برخی از آنها را ذکر خواهیم کرد.
تسکین و کاهش درد با ترخون
یکی از مهم‌ترین خواص ترخون تازه، کاهش درد است. این گیاه خاصیت ضدالتهابی دارد و به تسکین درد کمک می‌کند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ نشان داد که ترخون می‌تواند به طور قابل‌توجهی التهاب و درد را در بدن موش‌ها کاهش دهد.
تنظیم قندخون
ترخون می‌تواند حساسیت به انسولین را بهبود بخشیده و از افزایش قند خون جلوگیری کند. در یک مطالعه روی افراد مبتلا به پیش دیابت، مصرف ۱۰۰۰ میلی‌گرم ترخون قبل از صبحانه و شام به مدت ۹۰ روز موجب کاهش سطح گلوکز خون شد.
درمان افسردگی
مصرف ترخون می‌تواند انعطاف‌پذیری ذهنی را افزایش داده و سطح سیتوکین‌های التهابی مرتبط با استرس را کاهش دهد. در یک مطالعه روی موش‌ها، مشخص شد که ترخون می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی ناشی از اضطراب اجتماعی را کاهش دهد.
درمان عفونت های قارچی
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۷ نشان داد که ترخون اثرات ضد قارچی قوی دارد و می‌تواند از رشد قارچ‌ها، از جمله "کاندیدا آلبیکنس"، جلوگیری کند و در درمان عفونت‌های قارچی موثر باشد.
تقویت سیستم ایمنی بدن
ترخون با بهبود سیستم ایمنی و کاهش التهاب در بدن، نقش موثری ایفا می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند که مصرف عصاره یا ترخون تازه می‌تواند فعالیت ماکروفاژها را که برای ایمنی و رشد بافت‌ها مهم هستند، افزایش دهد.
مبارزه با سرطان
برگ‌های تازه ترخون از تکثیر سلول‌های سرطانی در سیستم لنفاوی جلوگیری می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف ترخون می‌تواند تعداد سلول‌های سرطانی را کاهش داده و در درمان سرطان موثر باشد.
درمان آلرژی های پوستی
ترخون تازه در درمان زخم‌ها، تحریکات و آلرژی‌های پوستی مؤثر است. این گیاه حاوی فلاونوئیدها، اسیدهای فنولیک و مواد شیمیایی منحصربه‌فردی است که به بهبود آلرژی‌های پوستی کمک می‌کند.
بهبود خواب
ترخون اثرات آرام‌بخشی دارد و می‌تواند کیفیت خواب را بهبود بخشد. مصرف ترخون به کاهش استرس و اضطراب کمک کرده و نوشیدن دمنوش ترخون می‌تواند استرس روزانه را کاهش داده و خواب راحت‌تری را فراهم کند.
افزایش اشتها
از دست دادن اشتها و لاغری مفرط می‌تواند به اندازه چاقی آسیب‌زننده باشد. هورمون‌های "گرلین" و "لپتین" به عنوان هورمون‌های گرسنگی در بدن عمل می‌کنند. هورمون گرلین موجب احساس گرسنگی و لپتین احساس سیری را افزایش می‌دهد. ترخون با کاهش سطح لپتین در بدن، اشتها را افزایش داده و میل به غذا خوردن را بیشتر می‌کند.
کاهش التهاب
سیتوکین‌ها پروتئین‌هایی هستند که موجب التهاب در بدن می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهند که مصرف ترخون می‌تواند ترشح سیتوکین‌ها را کاهش داده و التهاب را کم کند.
سلامت قلب
بیماری‌های قلبی و سکته قلبی از دلایل رایج مرگ‌ومیر هستند. مطالعات نشان می‌دهند که مصرف ترخون می‌تواند به سلامت قلب کمک کرده و از بروز مشکلات قلبی جلوگیری کند.
درمان تیروئید
غده تیروئید دو هورمون حیاتی به نام‌های تیروکسین و تری یدوتیرونین تولید می‌کند که برای هضم غذا ضروری‌اند. ترخون خشک به تولید این هورمون‌ها کمک کرده و متابولیسم بدن را بهبود می‌بخشد. مطالعات نشان می‌دهند که مصرف ترخون می‌تواند میزان هورمون‌های تیروئید را افزایش داده و کم‌کاری تیروئید را اصلاح کند.
سلامت معده
ترخون به رفع مشکلاتی مانند نفخ معده، سوءهاضمه و سوزش معده کمک می‌کند. این گیاه با تحریک کبد برای تولید صفرا، به بهبود هضم و عملکرد بهتر سیستم گوارشی کمک می‌کند. نوشیدن دمنوش ترخون و خوردن ترخون خام نقش موثری در بهبود هضم غذا دارد.
سلامت رحم
ترخون به سلامت جسمی خانم‌ها، به ویژه در سلامت رحم و تنظیم عادت ماهانه کمک می‌کند و برای باروری مفید است. این گیاه موجب تحریک قاعدگی می‌شود، اما مصرف آن برای خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود.
درمان دندان درد
ترخون خشک و تازه برای درمان دندان درد مفید است و شواهد نشان می‌دهند که یونانیان باستان از آن استفاده می‌کردند. ترخون حاوی ترکیب «اوژنول» است که در روغن میخک نیز موجود است و به کاهش دندان درد و درمان التهاب لثه کمک می‌کند.
